Függelék:Grúz Swadesh lista

A Wikiszótárból, a nyitott szótárból
(Függelék:Georgian Swadesh list szócikkből átirányítva)

← Függelékek


Presentation[szerkesztés]

For further information, including the full final version of the list, read the Wikipedia article: Swadesh list.

American linguist Morris Swadesh believed that languages changed at measurable rates and that these could be determined even for languages without written precursors. Using vocabulary lists, he sought to understand not only change over time but also the relationships of extant languages. To be able to compare languages from different cultures, he based his lists on meanings he presumed would be available in as many cultures as possible. He then used the fraction of agreeing cognates between any two related languages to compute their divergence time by some (still debated) algorithms. Starting in 1950 with 165 meanings, his list grew to 215 in 1952, which was so expansive that many languages lacked native vocabulary for some terms. Subsequently, it was reduced to 207, and reduced much further to 100 meanings in 1955. A reformulated list was published posthumously in 1971.

List[szerkesztés]

IdEnglish (gloss)grúz-magyar szótárIPA
1 I (personal pronoun) მე (me) /mɛ/
2 you (singular) შენ (šen) /ʃɛn/
3 he ის (is) /is/
4 we ჩვენ (čven) /tʃvɛn/
5 you (plural) თქვენ (tkven) /tʰkʰvɛn/
6 they ისინი (isini) /isini/
7 this ეს (es) /ɛs/
8 that ის (is) /is/
9 here აქ (ak) /ɑkʰ/
10 there იქ (ik) /ikʰ/
11 who (interrogative) ვინ (vin) /vin/
12 what (interrogative) რა (ra) /rɑ/
13 where (interrogative, no movement) სად (sad) /sɑd/
14 when (interrogative) როდის (rodis ) /rɔdis/
15 how როგორ (rogor ) /rɔɡɔr/
16 not არ (ar) /ɑr/
17 all ყველაფერი (q̇velaperi) /qʼvɛlɑpʰɛri/
18 many ბევრი (bevri) /bɛvri/
19 some რამდენიმე (ramdenime) /rɑmdɛnimɛ/
20 few ცოტა (coṭa) /tsɔtʼɑ/
21 other სხვა (sxva) /sxvɑ/
22 one ერთი (erti) /ɛrtʰi/
23 two ორი (ori) /ɔri/
24 three სამი (sami) /sɑmi/
25 four ოთხი (otxi) /ɔtʰxi/
26 five ხუთი (xuti) /xutʰi/
27 big დიდი (didi) /didi/
28 long გრძელი (grʒeli) /ɡrdzɛli/
29 wide ფართო, განიერი (parto, ganieri) /pʰɑrtʰɔ/, /ɡɑniɛri/
30 thick სქელი (skeli) /skʰɛli/
31 heavy მძიმე (mʒime) /mdzimɛ/
32 small პატარა (ṗaṭara) /pʼɑtʼɑrɑ/
33 short მოკლე (moḳle) /mɔkʼlɛ/
34 narrow ვიწრო (vic̣ro) /vitsʼrɔ/
35 thin თხელი (txeli) /tʰxɛli/
36 woman ქალი (kali) /kʰɑli/
37 man (adult male) კაცი (ḳaci) /kʼɑtsi/
38 man (human being) ადამიანი (adamiani) /ɑdɑmiɑni/
39 child ბავშვი (bavšvi) /bɑvʃvi/
40 wife ცოლი (coli) /tsɔli/
41 husband ქმარი (kmari) /kʰmɑri/
42 mother დედა (deda) /dɛdɑ/
43 father მამა (mama) /mɑmɑ/
44 animal ცხოველი (cxoveli) /tsxɔvɛli/
45 fish თევზი (tevzi) /tʰɛvzi/
46 bird ჩიტი (čiṭi) /tʃitʼi/
47 dog ძაღლი (ʒaɣli) /dzɑɣli/
48 louse ტილი (ṭili) /tʼili/
49 snake გველი (gveli) /ɡvɛli/
50 worm ჭია (č̣ia) /tʃʼiɑ/
51 tree ხე (xe) /xɛ/
52 forest ტყე (ṭq̇e) /tʼqʼɛ/
53 stick ჯოხი (ǯoxi) /dʒɔxi/
54 fruit ხილი (xili) /xili/
55 seed თესლი (tesli) /tʰɛsli/
56 leaf ფოთოლი (potoli) /pʰɔtʰɔli/
57 root ფესვი (pesvi) /pʰɛsvi/
58 bark (of a tree) ქერქი (kerki) /kʰɛrkʰi/
59 flower ყვავილი (q̇vavili) /qʼvɑvili/
60 grass ბალახი (balaxi) /bɑlɑxi/
61 rope თოკი (toḳi) /tʰɔkʼi/
62 skin კანი (ḳani) /kʼɑni/
63 meat ხორცი (xorci) /xɔrtsi/
64 blood სისხლი (sisxli) /sisxli/
65 bone ძვალი (ʒvali) /dzvɑli/
66 fat (noun) ქონი, ცხიმი (koni, cximi) /kʰɔni/, /tsximi/
67 egg კვერცხი (ḳvercxi) /kʼvɛrtsxi/
68 horn რქა (rka) /rkʰɑ/
69 tail კუდი (ḳudi) /kʼudi/
70 feather ფრთა (prta) /pʰrtʰɑ/
71 hair თმა (tma) /tʰmɑ/
72 head თავი (tavi) /tʰɑvi/
73 ear ყური (q̇uri) /qʼuri/
74 eye თვალი (tvali) /tʰvɑli/
75 nose ცხვირი (cxviri) /tsxviri/
76 mouth პირი (ṗiri) /pʼiri/
77 tooth კბილი (ḳbili) /kʼbili/
78 tongue (organ) ენა (ena) /ɛnɑ/
79 fingernail ფრჩხილი (prčxili) /pʰrtʃxili/
80 foot ტერფი (ṭerpi) /tʼɛrpʰi/
81 leg ფეხი (pexi) /pʰɛxi/
82 knee მუხლი (muxli) /muxli/
83 hand ხელი (xeli) /xɛli/
84 wing ფრთა (prta) /pʰrtʰɑ/
85 belly მუცელი (muceli) /mutsɛli/
86 guts ნაწლავი (nac̣lavi) /nɑtsʼlɑvi/
87 neck კისერი (ḳiseri) /kʼisɛri/
88 back ზურგი (zurgi) /zurɡi/
89 breast მკერდი (mḳerdi) /mkʼɛrdi/
90 heart გული (guli) /ɡuli/
91 liver ღვიძლი (ɣviʒli) /ɣvidzli/
92 to drink სმა (sma) /smɑ/
93 to eat ჭამა (č̣ama) /tʃʼɑmɑ/
94 to bite კბენა (ḳbena) /kʼbɛnɑ/
95 to suck წოვა (c̣ova) /tsʼɔvɑ/
96 to spit ფურთხვა (purtxva) /pʰurtʰxvɑ/
97 to vomit რწყევა (rc̣q̇eva) /rtsʼqʼɛvɑ/
98 to blow ბერვა (berva) /bɛrvɑ/
99 to breathe სუნთქვა (suntkva) /suntʰkʰvɑ/
100 to laugh სიცილი (sicili) /sitsili/
101 to see ნახვა (naxva) /nɑxvɑ/
102 to hear სმენა (smena) /smɛnɑ/
103 to know ცოდნა (codna) /tsɔdnɑ/
104 to think ფიქრი (pikri) /pʰikʰri/
105 to smell ყნოსვა (q̇nosva) /qʼnɔsvɑ/
106 to fear შიში (šiši) /ʃiʃi/
107 to sleep ძილი (ʒili) /dzili/
108 to live ცხოვრება (cxovreba) /tsxɔvrɛbɑ/
109 to die კვდომა (ḳvdoma) /kʼvdɔmɑ/
110 to kill კვლა (ḳvla) /kʼvlɑ/
111 to fight ბრძოლა (brʒola) /brdzɔlɑ/
112 to hunt ნადირობა (nadiroba) /nɑdirɔbɑ/
113 to hit რტყმა (rṭq̇ma) /rtʼqʼmɑ/
114 to cut ჭრა (č̣ra) /tʃʼrɑ/
115 to split მტვრევა (mṭvreva) /mtʼvrɛvɑ/
116 to stab ჩარტყმა, ჩაცემა (čarṭq̇ma, čacema) /tʃɑrtʼqʼmɑ/, /tʃɑtsɛmɑ/
117 to scratch ფხაჭნა (pxač̣na) /pʰxɑtʃʼnɑ/
118 to dig ბარვა (barva) /bɑrvɑ/
119 to swim ცურვა (curva) /tsurvɑ/
120 to fly ფრენა (prena) /pʰrɛnɑ/
121 to walk სიარული (siaruli) /siɑruli/
122 to come მოსვლა (mosvla) /mɔsvlɑ/
123 to lie (as in a bed, state) წოლა (c̣ola ) /tsʼɔlɑ/
124 to sit ჯდომა (state) (ǯdoma (state)) /dʒdɔmɑ/
125

to stand (intransitive - state)

to stand (intransitive - action)

დგომა (dgoma)

ადგომა (adgoma )

/dɡɔmɑ/

/ɑdɡɔmɑ/
126 to turn ტრიალი (ṭriali) /tʼriɑli/
127 to fall დაცემა (dacema) /dɑtsɛmɑ/
128 to give მიცემა (micema) /mitsɛmɑ/
129 to hold ჭერა (č̣era) /tʃʼɛrɑ/
130 to squeeze დაწოლა (dac̣ola) /dɑtsʼɔlɑ/
131 to rub წმენდა (c̣menda) /tsʼmɛndɑ/
132 to wash რეცხვა (recxva) /rɛtsxvɑ/
133 to wipe წმენდა (c̣menda) /tsʼmɛndɑ/
134 to pull თრევა (treva) /tʰrɛvɑ/
135 to push ბიძგება (biʒgeba) /bidzɡɛbɑ/
136 to throw გადაგდება (gadagdeba) /ɡɑdɑɡdɛbɑ/
137 to tie შეხვევა (šexveva) /ʃɛxvɛvɑ/
138 to sew კერვა (ḳerva) /kʼɛrvɑ/
139 to count თვლა (tvla) /tʰvlɑ/
140 to say თქმა (tkma) /tʰkʰmɑ/
141 to sing მღერა (mɣera) /mɣɛrɑ/
142 to play თამაშობა (tamašoba) /tʰɑmɑʃɔbɑ/
143 to float ცურვა (curva) /tsurvɑ/
144 to flow დენა (dena) /dɛnɑ/
145 to freeze გაყინვა (gaq̇inva) /ɡɑqʼinvɑ/
146 to swell გადიდება (gadideba) /ɡɑdidɛbɑ/
147 sun მზე (mze) /mzɛ/
148 moon მთვარე (mtvare) /mtʰvɑrɛ/
149 star ვარსკვლავი (varsḳvlavi) /vɑrskʼvlɑvi/
150 water წყალი (c̣q̇ali) /tsʼqʼɑli/
151 rain წვიმა (c̣vima) /tsʼvimɑ/
152 river მდინარე (mdinare) /mdinɑrɛ/
153 lake ტბა (ṭba) /tʼbɑ/
154 sea ზღვა (zɣva) /zɣvɑ/
155 salt მარილი (marili) /mɑrili/
156 stone ქვა (kva) /kʰvɑ/
157 sand სილა (sila) /silɑ/
158 dust მტვერი (mṭveri) /mtʼvɛri/
159 earth მიწა (mic̣a) /mitsʼɑ/
160 cloud ღრუბელი (ɣrubeli) /ɣrubɛli/
161 fog ნისლი (nisli) /nisli/
162 sky ცა (ca) /tsɑ/
163 wind ქარი (kari) /kʰɑri/
164 snow თოვლი (tovli) /tʰɔvli/
165 ice ყინული (q̇inuli) /qʼinuli/
166 smoke კვამლი (ḳvamli) /kʼvɑmli/
167 fire ცეცხლი, ხანძარი (cecxli, xanʒari) /tsɛtsxli/, /xɑndzɑri/
168 ash ფერფლი (perpli) /pʰɛrpʰli/
169 to burn წვა (c̣va) /tsʼvɑ/
170 road გზა (gza) /ɡzɑ/
171 mountain მთა (mta) /mtʰɑ/
172 red წითელი (c̣iteli) /tsʼitʰɛli/
173 green მწვანე (mc̣vane) /mtsʼvɑnɛ/
174 yellow ყვითელი (q̇viteli) /qʼvitʰɛli/
175 white თეთრი (tetri) /tʰɛtʰri/
176 black შავი (šavi) /ʃɑvi/
177 night ღამე (ɣame) /ɣɑmɛ/
178 day დღე (dɣe) /dɣɛ/
179 year წელი (c̣eli) /tsʼɛli/
180 warm თბილი (tbili) /tʰbili/
181 cold ცივი (civi) /tsivi/
182 full სავსე (savse) /sɑvsɛ/
183 new ახალი (axali) /ɑxɑli/
184 old ძველი (ʒveli) /dzvɛli/
185 good კარგი (ḳargi) /kʼɑrɡi/
186 bad ცუდი (cudi) /tsudi/
187 rotten დამპალი, გაფუჭებული (damṗali, gapuč̣ebuli) /dɑmpʼɑli/, /ɡɑpʰutʃʼɛbuli/
188 dirty ჭუჭყიანი (č̣uč̣q̇iani) /tʃʼutʃʼqʼiɑni/
189 straight პირდაპირი (ṗirdaṗiri) /pʼirdɑpʼiri/
190 round მრგვალი (mrgvali) /mrɡvɑli/
191 sharp (as a knife) ბასრი, მჭრელი (basri, mč̣reli) /bɑsri/, /mtʃʼrɛli/
192 dull (as a knife) ბლაგვი (blagvi) /blɑɡvi/
193 smooth გლუვი (gluvi) /ɡluvi/
194 wet სველი (sveli) /svɛli/
195 dry მშრალი (mšrali) /mʃrɑli/
196 correct ზუსტი (zusṭi) /zustʼi/
197 near ახლო (axlo) /ɑxlɔ/
198 far შორი (šori) /ʃɔri/
199 right მარჯვენა (marǯvena) /mɑrdʒvɛnɑ/
200 left მარცხენა (marcxena) /mɑrtsxɛnɑ/
201 at -ში (-ši) /-ʃi/
202 in -ში (-ši) /-ʃi/
203 with -თან (-tan) /-tʰɑn/
204 and და (da) /dɑ/
205 if თუ, რომ (tu, rom) /tʰu/, /rɔm/
206 because რადგან (radgan) /rɑdɡɑn/
207 name სახელი, გვარი (saxeli, gvari) /sɑxɛli/, /ɡvɑri/
  • Orthography :

When the words have various forms (verbs conjugation, gender and number agreement, declensions), the orthography is the following :

  • verbs : infinitive
  • other words : neutral or masculine, singular, nominative (subject)

For specific cases (no infinitive, feminine name, plural name for instance), the simplest form is used.

See also[szerkesztés]

Bibliography[szerkesztés]

Further reading[szerkesztés]

A lap eredeti címe: „https://hu.wiktionary.org/w/index.php?title=Függelék:Grúz_Swadesh_lista&oldid=2799350”